Reklamy wiszące bez żadnego uporządkowania niejednokrotnie szpecą miasta. Teraz samorządy będą mogły walczyć z chaosem reklamowym dzięki tzw. ustawie krajobrazowej.

Wszechobecne reklamy zaśmiecają przestrzeń miast i miasteczek. Wiadomo, że nie można ich uniknąć, ale mieszkańcy coraz bardziej narzekają na to, że kamienice, budynki są obklejone kolorowymi reklamami bez żadnego ładu. Takie zjawisko istnieje nie tylko w największych i najbardziej atrakcyjnych metropoliach ale również i w mniejszych miejscowościach. – Jasło niestety również do nich należy. Obszar rynku i zabudowy przyrynkowej stanowiące wizytówkę naszego miasta nie należą do obszarów najlepiej uporządkowanych pod tym względem – zaznacza Tomasz Kasprzyk, przewodniczący zarządu os. Śródmieście w Jaśle.

Estetyka w miastach

Dotychczas samorządy lokalne nie miały skutecznych narzędzi kontrolowania poczynań reklamodawców, ale właśnie weszła w życie ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych praw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu, potocznie zwana ustawą krajobrazową, która daje samorządom narzędzia pozwalające na bieżące i skuteczne kontrolowanie wyglądu przestrzeni publicznej. Zgodnie z literą tej ustawy samorządy będą mogły przyjmować reklamową strategię, obejmującą całą gminę. Będą mogły określać m.in. konkretne lokalizacje, w których dozwolone będzie umieszczanie reklam, ich wielkość i technologię wykonania. Po przeprowadzeniu audytu krajobrazu miejskiego i ustaleniu dozwolonych form wizualnego ingerowania w przestrzeń publiczną, samorząd będzie mógł za umieszczanie reklam pobierać opłaty od właścicieli, użytkowników wieczystych lub posiadaczy nieruchomości czy obiektów budowlanych, na których znajdzie się tablica lub urządzenie reklamowe. Nie dotyczy to szyldów firm i reklam niewidocznych z przestrzeni dostępnych publicznie.

– Ustawa krajobrazowa umożliwia powołanie przez samorząd zespołu interdyscyplinarnego, który zajmie się opracowaniem szczegółowych przepisów lokalnych, obowiązujących w całym mieście lub w jego części, np. na terenie Starego Miasta wraz z Targowicą. Obszar ten od czasów króla Kazimierza Wielkiego był i jest terenem zurbanizowanym i został wpisany jest do Rejestru Zabytków pod numerem A-489 w 2011 roku. Zespół ten określi zasady i warunki usytuowania małej architektury, tablic, nośników reklamy, wyznaczy miejsca, w których można będzie je instalować, a także rodzaj materiału, z jakiego należy je wykonać – mówi T. Kasprzyk.

Pierwszym zadaniem zespołu będzie inwentaryzacja, to znaczy – spisanie wszystkich reklam i nośników reklamowych na terenie gminy miejskiej Jasła, a finałem stanie się projekt uchwały zawierającej przepisy lokalne, który po konsultacjach społecznych zostanie przedstawiony Radzie Miejskiej Jasła. – Nareszcie ustawodawca wyszedł naprzeciw sondażom opinii publicznej, które pokazują, że Polakom przeszkadza reklamowy chaos w ich miastach, że coraz więcej ludzi pragnie, aby przestrzeń publiczna jaką jest zabudowa miast i wszystko co jest z nią związane były nie tylko funkcjonalne, ale i estetyczne. Pozostaje mieć nadzieję, że zmiany jakie mogą nastąpić w wyniku działania nowej ustawy spotkają się ze zrozumieniem mieszkańców i wszystkich nas w przyszłości usatysfakcjonują. Piękne i estetyczne Jasło – to nasz cel – dodaje.

Debata

Ustawa krajobrazowa weszła w życie całkiem niedawno, bo 11 września br. Jak do tych zmian i możliwości ustosunkuje się samorząd miasta Jasła? – Ustawa wyczekiwana była przez tych, którym wygląd naszych miast nie pozostawał obojętny. Dotychczas samorządy nie były wyposażone w skuteczne narzędzia prawne, w tym finansowe, przeciwdziałania takim uciążliwym zjawiskom jak wszechobecny chaos reklamowy – zaznacza Sława Liniewska-Garbacz, kierownik Wydziału Architektury UM Jasła. – Ustawa wprowadza do systemu prawnego definicje m.in. reklamy, szyldu oraz warunki ich sytuowania i zasady pobierania przez gminy opłat reklamowych. Czy nowe instrumenty prawne będą wystarczające i czy przyczynią się do poprawy krajobrazu przekonamy się wprowadzając obowiązki wynikające z ustawy nałożone na województwa poprzez wykonanie audytu krajobrazowego i nałożone na gminy (fakultatywnie) poprze podjęcie uchwały rady gminy o zasadach i warunkach sytuowania obiektów małej architektury, tablic i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń – wyjaśnia.

Procedura zmierzająca do przygotowania tego aktu planistycznego określona została w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym i rozpoczyna się od uchwały rady gminy zobowiązującej burmistrza miasta do przygotowania projektu uchwały w sprawie zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń. Uchwała musi obejmować cały obszar miasta , z wyłączeniem terenów zamkniętych, z możliwością różnicowania regulacji dla różnych obszarów gminy. Uchwała musi również określać warunki i termin dostosowania istniejących w dniu wejścia w życie obiektów małej architektury, ogrodzeń oraz tablic reklamowych i urządzeń reklamowych.

– Planujemy, że debata nad projektem uchwały Rady Miejskiej Jasła zobowiązującej burmistrza do przygotowania projektu uchwały w sprawie zasad i warunków sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń rozpocznie się w listopadzie 2015 r. – zaznacza S. Liniewska-Garbacz. Zgodnie z przepisami organem właściwym do sporządzenia audytu krajobrazowego jest samorząd województwa.

Marzena Miśkiewicz/Nowe Podkarpacie

Tekst ukazał się w nr 39 Tygodnika Regionalnego „Nowe Podkarpacie” z dnia 30 września br.