Zgodnie z moimi przewidywaniami, a przede wszystkim oczekiwaniami urzędników samorządowych, budżet Powiatu Jasielskiego na 2016 r. został uchwalony w wersji przedłożonej przez odwołany Zarząd Powiatu z autopoprawką nowego Zarządu wynikającą z zaleceń RIO oraz kolejną dotacją dla Szpitala Specjalistycznego w Jaśle. Należy się cieszyć się, czy raczej czuć się rozczarowanym? Pewnie tylko czas zweryfikuje moje i nasze oczekiwania.
Przyjęty i skierowany do realizacji budżet powiatowy ma niewątpliwie dwie mocne strony. Został uchwalony w ustawowym terminie i prognozowana suma wpływów (dochody + kredyt) jest równa prognozowanym wydatkom powiększonym o spłatę zaciągniętych zobowiązań (kredytów), a prognoza długu powiatu sporządzona na lata 2016-2024 pozwala z poważnymi obawami, ale z ustawowym optymizmem spojrzeć na działalność samorządu w kolejnych latach.

Można krótko podsumować, że przyjęty budżet nikomu się nie naraża, zachowuje status quo powiatu i jego jednostek, wyznacza tylko jeden strategiczny cel dotyczący rozbudowy Szpitala, niestety przy biernej i wyczekującej postawie samych zainteresowanych. Ale nie określa żadnych innych celów na 2016 r. oraz obecną kadencję powiatowych władz samorządowych.

Bez wątpienia największym wyzwaniem i najwyższymi wydatkami majątkowymi w budżecie na 2016 rok będą wydatki skierowane na ochronę, czy jak kto woli poprawę, zdrowia mieszkańców powiatu. Samorząd powiatowy zamierza mocno wesprzeć działalność Szpitala Specjalistycznego w Jaśle poprzez przystąpienie w tym roku do jego rozbudowy (18 mln zł.), wykonanie instalacji systemów energii odnawialnej dla potrzeb c.c.w. (ok. 1,4 mln. zł.) oraz przekazanie środków (50 tys. zł) na modernizację i przebudowę Oddziału Chirurgii Ogólnej i Onkologii. A do wykonania w 2016 r. jest jeszcze lądowisko dla helikopterów dla potrzeb SOR wraz drogą dojazdową. Nie ma tej inwestycji w planie finansowym Szpitala (jest tylko wykonanie projektu) ani w budżecie miasta Jasła na 2016 rok. Czy w takim razie ta inwestycja też ma obciążyć budżet powiatu?

Rozbudowa Szpitala to niewątpliwie wielkie wyzwanie, wręcz przełomowe, być albo nie być samorządu powiatowego. Przyglądając się temu procesowi odnoszę jednak wrażenie, że jest to tylko zadanie władz samorządowych, a kierownictwo Szpitala na każdym kroku daje odczuć, że nie jest to jego problem i ogranicza się tylko do przypominania władzom powiatowym, kto jest podmiotem tworzącym Szpital i jakie są jego obowiązki, zapominając czy taktycznie przemilczając już o jego prawach. Prawach podmiotu m.in. w zakresie wyboru rady społecznej, zatrudniania i zwalniania dyrektora, określenia warunków jego zatrudnienia, dokonywania oceny działalności Szpitala czy zatwierdzania kierunków jego rozwoju.

Tradycyjnie najlepiej jest występować z wnioskami o kolejne dotacje, narzekać, zwalać winę na system i na złe finansowanie służby zdrowia, NFZ i jego procedury, zamiast poprawić u siebie zarządzanie i zadbać o lepsze wykorzystanie przyznanych środków (np. dotacja na zakup mammografu – pisałem o tym tutaj: Menager nie powinien narzekać tylko działać), a przede wszystkim posiadanych możliwości. Fakt, że roczny budżet (plan finansowy) jasielskiego szpitala przekracza wydatki wszystkich jednostek budżetowych powiatu powinien zmusić do refleksji i głębszego zastanowienia, a nowy Zarząd poważnie powinien przeanalizować dokonane przez odwołany Zarząd Powiatu zmiany warunków pracy dyrektora Szpitala, któremu może zwyczajnie brakuje czasu na sprawne i efektywne zarządzanie!

Wysoki deficyt powiatu i konieczność posiłkowania się możliwym do otrzymania kredytem, pozwala stwierdzić, że przyjęty w dniu 11 stycznia br. budżet powiatu na 2016 rok jest budżetem bardzo trudnym do realizacji, ale jednocześnie możliwym i realnym do wykonania przy spełnieniu kilku istotnych warunków jak: zachowanie dyscypliny budżetowej, efektywne i skuteczne włączenie dyrektora i kierownictwa Szpitala w proces inwestycyjny samorządu i poprawę działalności Szpitala poprzez m.in. wdrożenie i programów profilaktycznych i wczesnego wykrywania chorób w powiecie, ustabilizowanie i ostateczne dookreślenie kierunków rozwoju i dalszego funkcjonowania powiatowej oświaty.

Nie skorzystałem ze swoich uprawnień i nie złożyłem żadnego wniosku do projektu budżetu oraz po raz pierwszy, nie wziąłem udziału w głosowaniu podczas sesji. Takie zachowanie uznałem za najlepsze w obecnej sytuacji, zbyt dużo poważnych wątpliwości, zagrożeń, za mało skutecznych mechanizmów kontrolno-nadzorczych. Chyba dojrzałem, albo jak kto woli się zestarzałem. Tym razem postanowiłem nie podchodzić do tego dokumentu jak zwykle, bardzo emocjonalnie i za wszelką cenę udowadniać, czy wskazywać na konieczne kierunki jego zmian i przesunięć budżetowych, forsować autorskie wnioski. Po co, skoro koncepcje działalności samorządu zostały wcześniej przyjęte, są utrwalone podjętymi uchwałami i tradycyjnym sposobem działania – to przysłowiowy wytrych, a ewentualne kierunki zmian czy korekty nie są akceptowane i nie znajdują poparcia, a może czy przede wszystkim zrozumienia.

Może kolejne, zapowiadane już na tej samej sesji, nowelizacje budżetu powiatu zmienią go i doczekam się, że Powiat Jasielski będzie sprzyjać działalności inwestycyjnej gmin i tworzeniu dodatkowych miejsc pracy, będzie podejmował działania zmierzające do wyraźnego ograniczenia wydatków bieżących i włączenia się wszystkich jednostek organizacyjnych powiatu do jego realizacji. Liczę również, że już niedługo dowiemy się i przyjmiemy to z wielką ulgą, że do budżetu powiatu oraz do wieloletnich planów inwestycyjnych zostaną wprowadzone nowe zadania inwestycyjne związane z budową nowych i modernizacją istniejących mostów i dróg, podjęciem szerszej współpracy z gminami tworzącymi nasz powiat, które powinny skutkować możliwościami aplikowania o dodatkowe środki zewnętrzne lub obniżenie kosztów bieżących, a przyjęty projekt „Dla spójności i dostępności – analiza możliwości rozwojowych obszaru krośnieńskiego – jasielskiego” zrealizowanego w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013 doczeka się wdrożenia nie tylko na terenie obszaru krośnieńskiego, ale będzie również inspiracją rozwoju naszego powiatu.

Nie zapominajmy, że niezmiernie istotnych kwestii budżetowych jest jeszcze wiele. 11 stycznia br. samorząd zdecydował się wziąć udział i śmielej wkroczył na ścieżkę podniesienia jakości kształcenia zawodowego i podniesienia atrakcyjności jasielskiej oświaty i sięgnięcia po zewnętrzne środki z RPO, które pozwolą ten cel zrealizować, a wg mnie również skutecznie przetrwać i powalczyć o nabór chętnej młodzieży do nauki zawodu. To dobry i wyczekiwany przez przedsiębiorców i samą młodzież kierunek. Należy wierzyć, że złożone wnioski zyskają uwagę komisji i samorząd powiatowy otrzyma zewnętrzne wsparcie, a szkoły jasielskie nabór młodzieży. Udział w tych projektach pociągnie za sobą dodatkowe obciążenia budżetu powiatu w latach 2017-2019 i przy braku dodatkowych dochodów np. dotacji z innych samorządów, sytuacja ta może poważnie ograniczyć ilość środków kierowanych na powiatowe cele inwestycyjne np. drogi i mosty.

Janusz Przetacznik
Radny Rady Powiatu w Jaśle