sobota, 20 kwietnia, 2024

Honorowi Obywatele Miasta Jasła

0
Honorowi Obywatele Miasta Jasła
Udostępnij:

W każdej epoce znajdą się pośród obywateli jednostki wybitne, które dzięki osobistemu zaangażowaniu i pasji potrafią realizować wytyczone sobie cele, dotrzeć do osób kompetentnych i wyjednać ich życzliwość. Władze miasta, aby w szczególny sposób wyróżnić ich zasługi przyznawały im zaszczytny tytuł honorowego obywatela miasta Jasła.

W drugiej połowie XIX wieku, gdy większość okolicznych miasteczek zaczęła podupadać, Jasło przeżywało okres swojej świetności. Początkiem tej świetności było przeniesienie w 1790 roku z Dukli do Jasła siedziby cyrkułu. Jasło stało się centrum administracyjnym rozległego obszaru. Znaczenia tego nie przekreśliły kolejne reformy administracyjne, które w 1860 roku uczyniły z Jasła siedzibę powiatu, a w 1867 roku starostwa powiatowego. Po reformach pozostały w Jaśle siedziby urzędów państwowych, których kompetencje wykraczały poza granice administracyjne powiatu. Do miasta zaczęły napływać rzesze urzędników powodując intensywny rozwój handlu i budownictwa. Pozycję Jasła jako centrum politycznego i kulturalnego utwierdziły zakończone sukcesem starania władz miasta o utworzenie pierwszego na Podkarpaciu C.K. Gimnazjum otwartego w 1868 roku; ustanowienie Sądu Obwodowego w 1889 roku; budowa linii kolejowej w latach 1872-1884, połączonej w 1890 roku z Rzeszowem. Przedsięwzięcia te uczyniły z Jasła jedno z najprężniej rozwijających się miast w Galicji. Sukcesy te były niewątpliwie zasługą władz miasta i regionu, które nie szczędziły starań dla podniesienia rangi miasta i dobrobytu obywateli.

W okresie dwudziestolecia międzywojennego również nadawano tytuły honorowych obywateli Jasła. Tytuły takie otrzymali najważniejsi politycy okresu sanacji. Ciekawostką jest nadanie tego tytułu Pierwszemu Pułkowi Strzelców Podhalańskich.

W latach PRL-u Miejska Rada Narodowa w Jaśle nadawała honorowe obywatelstwo działając na podstawie art. 27 ustawy z dnia 25 stycznia 1958 r. o radach narodowych (Dz. U. nr 29 poz. 172 z 1963 r.). Wnioskodawcami były wówczas Prezydium MRN, stowarzyszenia, czy wreszcie powoływane lokalnie przedstawicielstwa społeczne z okazji wydarzeń dotyczących Jasła.

Niejednokrotnie nadawanie honorowego obywatelstwa łączono z ważnymi wydarzeniami Jasła. W 1965 roku nadanie tego zaszczytnego tytułu połączono z obchodami 600-lecia miasta Jasła. Kilku jaślanom nadano honorowe obywatelstwo z okazji uroczystości 125-lecia Gimnazjum i Liceum i 100-lecia Kaplicy Gimnazjalnej w Jaśle. W 1996 r. nadanie honorowego obywatelstwa połączono z uchwałą Rady Miasta Jasła o ustanowieniu patronem miasta św. Antoniego Padewskiego.

Zapewne lista Honorowych Obywateli Miasta Jasła będzie się poszerzać. W szczególności sprzyja temu podniesienie rangi samorządu i instytucji samorządowej spełniających funkcje pozostające dotychczas w gestii administracji państwowej. Stąd nowe impulsy dla działalności na rzecz miasta i regionu znajdującej uznanie współmieszkańców.

W niekompletnych dokumentach Rady Miasta odnaleźć można lakoniczne wpisy o nadaniu tytułu honorowego obywatela. Kilka nazwisk przytacza w swym ,,Opisie powiatu jasielskiego” W. Sarna. Na podstawie tych niekompletnych danych niezwykle trudno jest odtworzyć dokładną listę uhonorowanych tym zaszczytnym tytułem. Prawdopodobnie nigdy nie będzie ona pełna. Obecnie podjęte zostały starania, których celem jest rekonstrukcja i opracowanie pełnego wykazu osób, które w szczególny sposób zapisały się w historię miasta i kraju. Upływ czasu i braki w dokumentach prace te niezwykle komplikują. W miarę poszukiwań dociera się do ciągle nowych informacji. Problem stanowi przede wszystkim odtworzenie życiorysów osób, które w swej aktywności koncentrowały się na terenie lokalnym nie angażując się w szerszą działalność polityczną, naukową czy kulturalną.

Lista niniejsza został sporządzona na podstawie książki autorstwa Zdzisława Świstaka i Mariusza Świątka „Honorowi Obywatele Miasta Jasła” wydanej w 2000 roku przez Urząd Miasta w Jaśle oraz na podstawie materiałów przygotowanych przez Mariusza Świątka, pracownika Muzeum Regionalnego w Jaśle.

Poniżej lista w kolejności alfabetycznej:

Badeni Kazimierz

Bolbat Fiodor Daniłowicz

Cerkowniak Zbigniew pseud. Boruta

Dąbrowa-Kostka Stanisław

Dobrzański Henryk pseud. Hubal

Dunajewski Julian Antoni

Frydmann Marceli

Gabryszewski Roman

Garbacik Tadeusz

Gąsiorowski Kasper ks.

German Ludomił

Głuszkiewicz Józef

Gołuchowski Agenor hr.

Gotfryd Aleksander

Grocholski Kazimierz

Haleczko Józef

Hamada Jan

Jan Paweł II

Jankisz Juliusz

Jaroszewicz Piotr

Jasiński Józef

Kachlik Zygmunt

Kadyi Stanisław dr

Karasiński Franciszek

Kołtak Stanisław, ks.

Koralewski Antoni

Kościałkowska-Zyndram Janina

Kotarski Stanisław

Kraszewski Józef Ignacy

Kwiatkowski Eugeniusz

Lasocki Stanisław

Lisowski Jan

Łukasiewicz Ignacy

Madejewska Florentyna pseud. Łukaszowa

Madejewski Ludwik pseud. Łukasz

Madejewski Ludwik Stanisław pseud. Krupa

Madejewski Zdzisław

Magura Jan Henryk pseud. Koliber

Magura Stanisław pseud. Drzazga

Marczak Stanisław, ks.

Matysik Marian

Mendys Władysław

Metzger Alojzy

Modrzejewski Józef

Mościcki Ignacy

Myśliwiec Karol prof.

Okwieka Józef pseud. Trójka

Palch Romuald

Pawłowski Andrzej

Pierwszy Pułk Strzelców Podhalańskich

Pietrus Albin

Pietruszka Kazimierz pseud. Arab

Pigoń Stanisław

Piniński Leon Jan

Possinger – Choborski Ludwik

Prażak Alojzy

Przyłęcki Apolinary

Różańska Luiza

Rydz-Śmigły Edward

Sapieha Adam

Sawicki – Stella Jan pseud. Struś

Seib Roman pseud. Bies

Składkowski-Sławoj Felicjan

Skrudlik Zbigniew

Smolka Franciszek

Sobota Zenon pseud. Korczak

Solarski Alfred ks.

Spólnik Wojciech

Sroczyński Leon, ks.

Steinhaus Hugo Dyonizy

Stöger Zamojska Alicja

Stremayer Karol von

Świstak Władysław

Tokarczuk Ignacy, abp.

Trygar Kazimierz ks.

Weigel Ferdynand

Wieliczko Mieczysław

Wolny Maria

Woytowicz Stefania

Zając Stanisław

Zawiła Zbigniew pseud. Żbik

Zieliński Kazimierz

Ziemiałkowski Florian

Żuk – Skarzewski Faustyn

źródło: UMJ