Fizyka bez wątpienia jest jedną z najbardziej fascynujących dziedzin nauki. Rozważania nad najbardziej elementarnymi cząstkami materii i ich specyfiką, w pełni potwierdzają tak postawioną tezę. W minioną środę (18 września br.) przekonali się o tym uczniowie, którzy postanowili odwiedzić GEN, aby wziąć udział w absolutnie wyjątkowym spotkaniu z naukowcami z Instytutu Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie. W programie wydarzenia znalazły się ciekawe prelekcje popularnonaukowe oraz pokazy aplikacji VR, dzięki której młodzi pasjonaci nauki mogli zobaczyć z bliska pracę detektora ALICE działającego przy Wielkim Zderzaczu Hadronów w słynnym laboratorium CERN.
Istotą każdej nauki jest nieustanne rozwiązywanie problemów badawczych i permanentne poszukiwanie odpowiedzi na niemal niezliczone pytania. Z czego składa się materia? Jakie są najbardziej podstawowe jej składniki? Co utrzymuje te cząstki razem? Jak obserwować cząstki elementarne? Czy badania nad cząstkami elementarnymi przynoszą nam jakiekolwiek korzyści w życiu codziennym? Na te i wiele innych pytań, każdego dnia starają się znaleźć odpowiedź naukowcy z Instytutu Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauki w Krakowie, w tym fizycy zaangażowani w eksperyment ALICE (A Large Ion Collider Experiment). W środowe przedpołudnie podzielili się swoją wiedzą na temat rezultatów badań nad cząstkami elementarnymi z uczniami Szkół Podstawowych nr 1 i nr 2 w Jaśle, I Liceum Ogólnokształcącego oraz Zespołu Szkół Technicznych.
Dr hab. Rafał Maciuła, pracownik naukowy w IFJ PAN w Krakowie, który od ponad dekady prowadzi badania z zakresu teoretycznej fizyki cząstek elementarnych wygłosił dwa referaty pt. „Dalej niż do gwiazd, czyli podróż do świata cząstek elementarnych”. Tematem przewodnim prelekcji były zagadnienia związane z badaniami nad najmniejszymi strukturami materii, w tym atomami, kwakami i nukleonami. Wystąpienia dr. hab. Rafała Maciuły były naszpikowane mnóstwem ciekawostek ze świata fizyki cząstek elementarnych. Co ciekawe, każdy cm2 powierzchni Ziemi, w każdej sekundzie jest przecinany przez 10 miliardów neutrin produkowanych podczas reakcji termojądrowych zachodzących w Słońcu. Na szczęście neutrina nie są szkodliwe dla ludzi. Materia jest dla nich prawie przezroczysta.
Referaty popularnonaukowe to jednak nie wszystko, co w ten dzień przygotowaliśmy dla dzieci i młodzieży. W pracowni wirtualnej rzeczywistości, na uczniów czekały gogle VR, dzięki którym mogli zobaczyć z bliska pracę detektora ALICE. Uczniów Zespołu Szkół Technicznych w Jaśle, w fascynujący świat eksperymentów naukowych zabrali naukowcy IFJ PAN w Krakowie: dr hab. Katarzyna Mazurek i dr Sahil Upadhyaya.
md