– Organizacje pozarządowe odbijają się u nas od tzw. szklanego sufitu – twierdzi Łukasz Kotulak, prezes Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych Jasła i Regionu Jasielskiego „Nasz Dom”. Razem z kolegą postanowili przełamać bariery i przekonać samorządowców do wspólnego działania.

Już wkrótce rozpocznie się wydatkowanie środków unijnych w ramach nowej perspektywy finansowej. W dużej mierze skierowane będą bezpośrednio do gmin, na działania mające na celu poprawę realizowanych przez samorządy zadań własnych, wynikających z ustawy o pomocy społecznej. Wychodząc naprzeciw nowych możliwości Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych Jasła i Regionu Jasielskiego – Nasz Dom postanowiło działać. Ma w tym pomóc nowy członek zarządu, doświadczony działacz organizacji pozarządowych Michał Golemo z Tarnowa. – Aktualnie w ramach Stowarzyszenia „Miasta w Internecie” realizujemy największy projekt edukacyjny w Europie dla osób z pokolenia 50+, pn. „Polska Cyfrowa Równych Szans”, w ramach którego koordynuję działaniami 2900 osób, lokalnych animatorów, którzy prowadzą zajęcia. Dodatkowo jestem także współtwórcą Instytutu Podkarpackiego, działającej od prawie 10 lat organizacji pozarządowej inicjującej spotkania przedstawicieli III sektora, wymiany młodzieży, międzynarodowe konferencje i badania społeczne mieszkańców Podkarpacia – wyjaśnia Golemo.

Zaczęli działać

– Wszystkie organizacje pozarządowe na terenie Jasła odbijają się od tzw. szklanego sufitu, nie są w stanie przejść do pełnego finansowana się samemu – podkreśla Kotulak. – Mam nadzieję, że tym razem będzie inaczej.

W grudniu ub. r. odwiedzili kilka gmin powiatu jasielskiego. Pierwsze spotkania z samorządowcami i lokalnymi organizacjami pozarządowymi miały za zadanie wysondowanie, jak tamtejsze władze i działacze społeczni podchodząc do tego, by zrobić coś dobrego dla regionu. – Chodziło nam o działania wychodzące poza realia tego, co było do tej pory – mówi Golemo. – Nasze wcześniejsze analizy pokazywały, że ten region niczym się w tym aspekcie nie wyróżnia od innych, a my chcielibyśmy zrobić coś więcej.

Włodarze odwiedzanych przez nich gmin byli otwarci na tego typu inicjatywy, ale podchodzili do tematu trochę nieufnie, nie wiedząc o jakie konkretne działania chodzi.

Po raz drugi przedstawiciele Stowarzyszenia „Nasz Dom” odwiedzili wójtów w ub. tygodniu. – Tym razem przyjechaliśmy już z konkretną informacją – mówi Golemo. – W ramach Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej został uruchomiony bardzo ciekawy program, już z nowej perspektywy finansowej 2015-2020, pn. „Senior-Wigor”. Program zakłada, że w gminach w całej Polsce powstaną domy dziennej opieki, skierowane do osób z pokolenia 50+, ramach których będzie odbywało się szereg ciekawych inicjatyw m.in. edukacyjnych, ruchowych i poprawiających jakość życia.

Przygotowali szczegółową ofertę tego, co w takich domach mogłoby się odbywać. Działania mają być efektywne, skierowane do tego pokolenia, które jest adresatem programu, a jednocześnie łączyć elementy edukacyjne i integracyjne z młodszym pokoleniem.

– Możliwości są duże, ponieważ Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej założyło, że w całej Polsce powstanie 1200 takich lokalnych centrów – podkreśla Golemo. – Do tej pory gminy i organizacje pozarządowe mogły pozyskiwać środki tylko na działania dodatkowe, tymczasem ten program jest skierowany do gmin i może odciążyć bezpośrednio budżet gminy, dlatego, że działania, które będą realizowane w Domu Dziennym „Senior-Wigor”, to działania, które są dla gminy obowiązkowe. Po raz pierwszy ministerstwo i władza centralna wyszły z założenia, że może przekazać ze środków unijnych i dotacji zewnętrznych pieniądze na realizacje zadań własnych gmin. Decyzja o tym, że jakieś gminy nie wejdą do programu oznacza de facto, że albo te działania nie będą realizowane, jak to ma miejsce w większości gmin, albo będą realizowane częściowo, albo pieniądze będą ściąganie od mieszkańców z podatków ponieważ gmina tak czy inaczej zgodnie z zapisami ustawy musi te działania realizować.

– W Polsce jest około 2500 gmin, a to oznacza, że w czasie trzech lat trwania programu może udałoby się zrobić takie placówki w większości gmin naszego powiatu – dodaje Kotulak.

A jak do projektu podeszli inni samorządowcy?

– Szczerze mówiąc po spotkaniach mam bardzo mieszane uczucia, jako osoba z zewnątrz, bo nie jestem mieszkańcem powiatu jasielskiego, obawiam się, że wielka szansa jaka stoi przed regionem, może zostać zmarnowana. Zmarnowana podwójnie, ponieważ gminy, które nie zdecydują się na to, żeby na ich terenie znajdował się Dom Dzienny „Senior – Wigor”, odetną się od możliwości dodatkowego finansowania w okresie 2015-2020, skierowanego tylko do tych gmin, w których będą znajdowały się takie placówki – podkreśla Golemo.

Nic za darmo

Aby skorzystać z dofinansowania unijnego gmina musi wyłożyć własne środki na realizację projektu, w wysokości 20 proc. inwestycji. Przy maksymalnym finansowaniu dla gminy i koszcie zadania 200 tys. zł, gmina musiałaby wydać z własnej kasy 40 tys. zł, a to nie mało.

– Ale koszt własny tak naprawdę stanowi tylko niewielki procent tego, co gmina może uzyskać – przekonuje Golemo. – Ogromnym plusem jest to, że w ramach tych ośrodków dzięki współdziałaniu z organizacją pozarządową gmina będzie miała możliwość pozyskania dodatkowych grantów, które będą niedostępne dla gmin i samorządów, w których nie będzie Domu Dziennego „Senior-Wigor”. Jako Stowarzyszenie będziemy starli się w sposób kompleksowy podchodzić do finansowania i realizacji wszystkich działań. Jeśli gmina stałaby się organizatorem tego projektu, to my bardzo chętnie możemy stać się partnerem tego typu działań i rozwiązań. Na ten moment jesteśmy w stanie dla każdej gminy w powiecie jasielskim pozyskać 160 tys. dodatkowych zł, które nie będą obciążały gminy, a które pomogą w realizowaniu zadań własnych gminy.

– Chcemy zachęcić gminy do tego by otworzyły się na organizacje pozarządowe. Chcemy by przekonały się, że mogą gminie pomóc w zrealizowaniu takich projektów – dodaje Kotulak. – Możemy przygotować ten projekt kompleksowo, napisać i wspólnie z gminą złożyć projekt, mamy do tego specjalistów, którzy mogą to przeprowadzić. Chcemy zachęcić gminy, żeby współpracowały z nami, bo taka współpraca może przynieść gminie więcej korzyści niż składanie wniosków samodzielnie.

Czy i które gminy zdecydują się na przystąpienie do programu pn. Dom Dzienny „Senior – Wigor” jeszcze nie wiadomo. Z tego co udało nam się wstępnie dowiedzieć barierą nie do pokonania będzie wspomniany wkład własny.

Zainteresowani uzyskaniem dodatkowych informacji i współpracą ze Stowarzyszeniem Nasz Dom proszeni są o kontakt e-mail biuro@naszdomjaslo.pl

W wersji papierowej tekst ukaże się w najbliższym wydaniu tygodnika Nowe Podkarpacie.

Ewa Wawro

{gallery}galerie/senior_wigor{/gallery}