Przy Środowiskowym Domy Samopomocy w Nowym Żmigrodzie niebawem powstanie ogród. Nie ze względów wizualnych, ale leczniczych dla osób, które tam przebywają.
Środowiskowy Dom Samopomocy w Nowym Żmigrodzie przeznaczony jest dla osób niepełnosprawnych psychicznie i intelektualnie. Obecnie przebywa w nim 38 osób dorosłych. Jest on prowadzony w systemie dziennym. W ramach indywidualnych lub zespołowych treningów uczestnicy uczą się samodzielnego życia i radzenia sobie z trudnymi sytuacjami. Uczą się zaradności dnia codziennego, m.in. dbania o higienę osobistą, samoobsługi – np. jak uprasować, wyprać czy ubrać się stosownie do pory roku i dnia, jak korzystać z urządzeń AGD, przygotować posiłki, dobrego zachowania, gospodarowania własnym budżetem. Nabywają umiejętności funkcjonowania w grupie i społeczeństwie, tak aby odnajdywali się w urzędzie, kinie, autobusie, sklepie, a także zdobywają umiejętność organizacji czasu wolnego.
Ostatnio pracownicy wpadli na kolejny pomysł, aby pomóc osobom przebywającym w ŚDS poprzez hortiterapię, czyli leczenie ogrodem. – Sam Hipokrates mówił, że przyroda jest najlepszym lekarstwem na wszystkie choroby. W starożytności twierdzono, że choroby umysłowe powinno się leczyć poprzez kontakt z przyrodą. Znana jest fitoterapia, czyli ziołolecznictwo – zaznacza Małgorzata Łysik, kierownik ŚDS w Nowym Żmigrodzie.
Metoda hortiterapii ma zastosowanie jako lecznictwo czynne i bierne. Samo przebywanie w naturze, w ogrodzie wpływa na zmysły, uaktywnia je, stymuluje, likwiduje napięcie, stres. Nie tylko stymuluje psychikę, ale też poprawia sprawność fizyczną, czyli poprzez pracę w ogrodzie – sadzenie roślin, zrywanie, plewienie, pielenie, dotykanie. To wpływa w znaczący sposób na poprawę kondycji fizycznej.
– Ponadto ogród działa na zmysł wzroku. Osoby niepełnosprawne widzą i obserwują jak zmienia się przyroda w ciągu pór roku, jak rośnie roślina, którą posadzą, jak zmieniają się kolory. Maja możliwość dotyku roślin o różnej fakturze, co stymuluje zmysły. Ponadto zieleń uspakaja i wycisza, daje pozytywną energię. Do tego dochodzi usprawnianie manualne i fizyczne, bo podczas schylania się dotykania, czyli wykonywania prac w ogrodzie poprawia się kondycja i sprawność fizyczna. Praca w ogrodzie to nie tylko praca z roślinami, ale korzystanie z walorów całej przyrody, czyli słuchanie śpiewu ptaków, powiewu wiatru, szumu drzew, obserwacja owadów i zwierząt. To nie tylko wpływ na psychikę i emocje, ale także to edukacja ekologiczna, przyrodnicza. To wszystko możliwe jest latem, ale w zimie możemy pracować tworząc bukiety, stroiki, palmy i kompozycje z suszonych kwiatów – wylicza zalety hortiterapii M. Łysik.
Stworzenie ogrodu będzie możliwe dzięki udziałowi ŚDS w projekcie pod nazwą „Nowy pokład energii tkwi w ogrodzie” współfinansowanego ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, w ramach programu „Oparcie Społeczne dla Osób z Zaburzeniami Psychicznymi”.
Na początku 10 uczestników ŚDS w Nowym Żmigrodzie wzięło udział w szkoleniu z zakresu innowacyjnej metody terapii poprzez ogród – hortiterapii, prowadzonej przez Instytut Hortiterapii w Mrągowie. Tam przeszli szkolenia z zakresu hortiterapii, uzyskali certyfikat animatora hortiterapii. – To był dla uczestników trening samodzielności, bo byli tam sami bez swoich opiekunów, musieli się odnaleźć w różnych sytuacjach. Uczestniczyli w szkoleniu i to było dla nich wyzwanie, a także zwiedzali Mrągowo i okolice – mówi kierownik żmigrodzkiego ŚDS. Uczyli się jak ogród powinien wyglądać, jakie istotne elementy powinny być w nim zawarte, po to by stworzyć ogród w Nowym Żmigrodzie i aktywnie w tym uczestniczyć. Ponadto po utworzeniu tego ogrodu odbędzie się cykl spotkań prowadzonych przez uczestników szkolenia – animatorów hortiterapii, w których powiedzą o znaczeniu tej metody, a także o tym jak powstawał ogród. – To również ma znaczenie terapeutyczne. Ma to wpływ na podniesienie ich samooceny, ale też poprawę umiejętności społecznych, bo staną w innej roli – trenera a nie uczestnika. Będą mogli uczyć innych i przekazywać tę wiedzę – dodaje M. Łysik. W sumie odbędzie się dziesięć spotkań, w których wezmą również udział partnerzy projektu: ŚDS w Cergowej, SOSW w Jaśle, DPS w Foluszu.
Ogród powstanie na 6-arowej działce tuż przy budynku ŚDS w Nowym Żmigrodzie. W centralnym miejscu ogrodu będzie altana z miejscem do wypoczynku, otoczona rabatami i alejka przez środek działki. Powstanie też alejka sensoryczna o różnej strukturze powierzchni – miękkiej, chropowatej, by stymulować zmysły i uspokajać. Ponadto będą trzy rabaty – jedna w kształcie koła, która będzie bliźniaczą do tej jaką uczestnicy ŚDS sami zaprojektowali i stworzyli w Mrągowie, i dwie w kształcie łez. Rabaty będą obsadzone różnymi kwiatami, krzewami, aby było pięknie i kolorowo od wiosny do jesieni.
Ogród będzie otwarty dla wszystkich, również dla lokalnej społeczności. Obecnie trwają prace przygotowawcze do stworzenia ogrodu, a we wrześniu będzie on już cieszył oczy i zmysły uczestników i pracowników ŚDS w Nowym Żmigrodzie.
Marzena Miśkiewicz/”Nowe Podkarpacie”
Tekst ukazał się w numerze 30 Tygodnika regionalnego „Nowe Podkarpacie” z 29 lipca br.
