Blisko dwa miesiące temu przechodziłem przypadkowo przez Plac Żwirki i Wigury w Jaśle. Z codziennego zamyślenia wyrwał mnie obraz, jakiego nie znałem, jakiego się nie spodziewałem. Na małym skwerku przy „Ekonomiku” ktoś postawił pomnik. Nie ukrywam, że byłem z lekka zaszokowany, przecież to teren należący do Zespołu Szkół nr 4 i dodatkowo objęty ochroną konserwatorską. Jako radny powiatowy chyba powinienem wiedzieć wcześniej o takim pomyśle, o tym kto jest inicjatorem, kto inwestorem i co w ten sposób chcemy zamanifestować. Stanąłem jak wryty, bo nic o tej inicjatywie nie wiedziałem.

Dlaczego wszystko wokół tego obelisku czy pomnika działo się tak cichaczem? Chcąc dowiedzieć się czegoś więcej 26 lipca br. złożyłem stosowną interpelację skierowaną do Pana Starosty Adama Pawlusia. Dopiero 20 sierpnia otrzymałem odpowiedź (tylko autor odpowiedzi zna przyczynę tak długiej, ale chyba celowej zwłoki). Poniżej treść interpelacji i otrzymanej odpowiedzi.

Czy u nas nie może być normalnie? Jest pomysł, jest inicjatywa, są ludzie dobrej woli, jest profesjonalna kadra, ale … No właśnie, dlaczego u nas zawsze musi być jakieś „ale”? Rygorystycznie egzekwuje się przestrzeganie prawa i przepisów od mieszkańców, a na swoje działania władza patrzy przez palce. Dlaczego władza wybiórczo jest pobłażliwa i przymyka oczy na nierzetelność, brak profesjonalizmu, a czasem wręcz realizowanie partykularnych interesów. Czy w tym wypadku nie chodzi o partykularny interes Adama Pawlusia, Starosty Jasielskiego, który chce pomóc mieszkającemu w USA rzeźbiarzowi i sprawić, że pomnik jego autorstwa pojawi się w Jaśle? Zadaję to pytanie i dzielę się swoimi wątpliwościami, na podstawie apelu wystosowanego do mieszkańców powiatu przez Starostę Adama Pawlusia z dnia 2 sierpnia br., i co ciekawe tydzień po złożeniu interpelacji.

„… Koncepcję architektoniczną pomnika przygotował znany i wybitny polski rzeźbiarz emigracyjny Andrzej Pityński, autor m.in. pomnika katyńskiego w Jersey City i pomnika poświęconego rzezi wołyńskiej. Ten nietuzinkowy artysta poprzez sztukę w sposób bezkompromisowy, zgodnie z prawdą historyczną promuje Polskę i jej walkę o niepodległość.

Powstanie w Jaśle pomnika Jego autorstwa będzie wielkim zaszczytem dla miasta i regionu jasielskiego. To doskonały sposób na godne uczczenie tych, którzy dla wolnej Polski poświecili wszystko, także życie. Często skazani na wieloletnie więzienia, torturowani, pozbawiani pracy i środków na utrzymanie, walczyli z komunistycznym okupantem dosłownie rozumiejąc słowa: Bóg, Honor, Ojczyzna.

W 100. rocznicę odzyskania przez Polskę Niepodległości, chcemy przypomnieć ich czyny i uczcić pamięć o nich pomnikiem, który przedstawia Orła w koronie, walczącego z hydrami symbolizującymi okupanta i stojące za nim organizacje. Symbole te będą odlane z brązu i staną na granitowym postumencie, na skwerze przy Zespole Szkół nr 4 (Ekonomiku).

Projekt został przygotowany przez autora za darmo. Wykonanie odlewu ma kosztować około 50 000 zł. Inicjatorem jego powstania był Zarząd Powiatu w Jaśle. …”

Tylko dlaczego Pan Starosta nie powiedział o tym radnym? Zapomniał?

Zespół Szkół nr 4, popularny Ekonomik jest w strefie objętej ochroną konserwatorską. Starosta Adam Pawluś doskonale o tym wie, że każda ingerencja w przestrzeń publiczną, wymaga spełnienia warunków określonych w miejscowym planie (MPZP), a już obiektów budowalnych na trwale związanych z podłożem przede wszystkim. W najbliższym sąsiedztwie mieliśmy już jeden pomnik, w czasach młodości ja i moje koleżanki i koledzy często umawialiśmy się pod słynną armatą. Już jej nie ma. Pomnik-symbol został rozebrany. Czy taki sam los czeka tę inicjatywę, jakże nowatorsko określanej przez Starostę Jasielskiego „obiektem małej architektury”, a w apelu już nazwanej wprost i szczerze jako „Pomnik Żołnierzy Niezłomnych” – obiektu budowlanego wybudowanego niezgodnie z przepisami prawa? Jeśli chcemy egzekwować od mieszkańców przestrzeganie prawa, to dajmy dobry przykład i zacznijmy od siebie.

A tak nawiasem, to nie można było tego od razu zrobić we właściwym, przemyślanym miejscu i trybie? Pomnik dla uczczenia czego? Stu, a może nawet Tysiąclecia? Zabrakło czasu, wyobraźni, czy to zwykła arogancja władzy? A może tylko ktoś chciał się komuś podlizać i myślał, że jak teraz zwykło się mawiać i pisać: SUWEREN wszystko kupi i wszystko przejdzie?

Janusz Przetacznik, Radny Rady Powiatu w Jaśle

Treść złożonej interpelacji:

  Odpowiedź starosty jasielskiego Adama Pawlusia: